28 October 2010

Werk


Bijna drie weken ben ik hier, en wat het ik gemaakt? 7 plaquettes  waarop met glazuur getekend is, een paard met ruiter, een stier met vrouwfiguur, een kar waarvoor 3 paarden(klein) een onderkant van een beeld met drie grote dragers (180 cm. hoog), en twee modelletjes plus beschilderde vaas. Niet meegerekend de twee beschilderde borden en nog een paard met ruiter. Alles klaar om te drogen, en dan te proefglazuren. Over het nieuwe paard laat ik een mal maken, dat kunnen ze hier geweldig goed en anders dan ik het doe.
Ik kijk overal naar de glazuren, naar de beschilderingen, naar de manieren van besnijden. Het weer zit niet mee want het droogt langzaam en tevens moet je een oven vol hebben gemaakt om te stoken. Samenwerken kan, maar niet iedereen kan in dezelfde oven. 
Verder is het geweldig leuk om alles te zien hoe het gaat met spuiten of kwasten van glazuur, engobes (kleislib) opbrengen maar er is echt nobody die mij helpt met hoe het moet gebeuren. Behalve die Newzeelander (Pieter Lange), dank zij hem zijn er nu 4 stuks van mij biscuit gebakken. Vrijwel niemand van de chinezen spreekt engels dus tja. En de grote baas is veel bezig met andere projecten.  
Ik krijg een stuk in de plaatselijke krant want mijn type beelden hebben ze nooit eerder gezien terwijl ik gewoon op safe speel en van die chinees-achtige paarden maak. Niks experiment met vorm. Daar is het hier ook niet de plek naar, ik moet met klei en glazuur werken en daarvoor moet je eerst werk gebakken hebben. Hoe krijg je een oven vol? En boven alles: hoe maak je duidelijk aan de ovenchinees dat hij de oven vult! Want dat lijkt makkelijk maar niets is minder waar. Ondoorgrondelijke redenen zorgen ervoor dat dat niet gebeurd. Ineens zie ik mijn werk toch nog op de tafel staan terwijl de houtoven al geladen is. Blijkt dat juist dát werk weer niet in zo'n oven mag. Of juist wel. 
Er zijn genoeg andere zaken die ik kan doen: zal ik gewoon-, geel- of wit porcelein nemen?(nog nooit mee gewerkt!) Zal ik een pot draaien?(haast nooit gelukt) Zal ik een bord of vaas beschilderen of bekrassen?  
Eergisteren was er een film over calligrafie, ik wist niet wat ik zag, het was alsof de kwast danste op het papier. Gisteren deed de calligrafiekunstenaar het in het echt voor en we dromden allemaal om hem heen, de camera's klikten dat het een aard had. De kunstenaar moest natuurlijk eerst opwarmen met calligraferen maar daarna begon het: wéér wist ik niet wat ik zag. Het werd een vermoeide strafwerkexcercitie. Dat zie je veel, de kunstenaars kunnen hier op aanvraag de mooiste vogels en landschappen maken: allemaal hetzelfde. Zelf merk ik dat ik mezelf evenmin tijd geef om iets nieuws te maken, maar daarentegen is alles eromheen nieuw!

Saskia










22 October 2010

Vier dagen festiviteiten

Vier dagen lang viert Jingdezehn (miljoenenstad) het 100 jarig bestaan van onder andere contact met Delft (blauw/wit glazuur) en het tien-jarig bestaan van de residentie Sanbao, waar ik woon. Dus overal zijn grote fesitiviteiten georganiseerd, de burgemeester van Delft Bas Verkerk en de baas van "De Porceleine Flesch" te Delft, Henk Schouten, zijn aanwezig om op de grote keramiekbeurs Holland te vertegenwoordigen. Ik heb genoeg kleien beelden gemaakt om mee te doen (al is het niet gebakken) aan de expositie hier in Sanbao (zie de langwerpige poster en mijn naam op de rode wimpel!) Er zijn nieuwe musea geopend en in het nationale "Kiln"museum ("kiln" is een keramiekover) waar ik, omringd door een leger bewakers, Deng Ziau Ping, de gorte oude Chinese leider, ontwaar. 
Soms worden wij, de residents, naar voren gebracht op het podium, dan klikken de fotografen en lachen en klappen we allemaal. Dan wordt er vuurwerk afgestoken, dwarrelen regens papiertjes naar beneden en worden er massa's duiven losgelaten. Ik ben zeker vijf keer geinterviewd voor radio en TV waar ik vertelde hoe geweldig ik álle chinezen van de hele wereld vind. Daarna zitten we aan diners die uren duren en waar sinas en cola geschonken wordt. Iedereen lacht en geeft visitekaartjes.
De Chinese opera zingt in Sanbao over rechter Tie en de burgemeester van Beijing wordt vol trots naar mijn kleipaard geleid want het hedendaags beeldhouwwerk is hier grotendeels pover. Hij durft waarschijnlijk mijn brochure (nog 20 dozen thuis) niet mee te nemen want ik ben er niet, druk met andere interviews ("how you like china art?") Gedurende de vier dagen zitten wij in een vijfsterrenhotel, een hoog gebouw in hartje Jingdezehn waar het verkeer beneden raast, 's ochtendsvroeg zie ik een papieren vliegerhoog door de strak blauwe lucht vliegen  
Enkele jaren geleden was Jingdezehn de meest vervuilde stad ter wereld. Nu is dat beter, men heeft electrische brommers, maar het verkeer zal een enorm probleem gaan vormen in de komende paar jaar. Alle architecten uit Nederland krijgen van mij complimenten over hun ontwerpen voor hun gebouwen die ze maken; hier zijn alle gebouwen armoedig en lelijk. Jingdezehn is financieel bijna bankroet, het moet, als Dé Keramiek Stad opboksen tegen nieuwe industrieen die elders economischer te werk gaan. Hier zie ik fabrieken waar de werkers per object (met de hand gemaakte potten en flessen) betaald worden. Deze festiviteiten moeten doen voorkomen dan het goed gaat. Er is een probleem: chinezen kunnnen geen slecht nieuws ontvangen. Dat valt onder "gezichtsverlies". Dus kritiek wordt vaak niet verwerkt tot een verbetering. Eigenzinnigheid is schaars en dat is onder andere waar wij, de residents, in beeld komen: onze aanwezigheid vertegenwoordigt zowel "East meets West" als de wil tot verfrissing, want er is hier heel veel van hetzelfde.
Saskia
Mijn nieuwe vriend

Chinese poster
Nederlandse inzending door Pepijn

Behangen met slingers

Meisjes fotograferen mij

Popsingers bezingen Nederland, zie de tulpen

jawel, rechterbanier, achter de bamboe


Opera Beijing in Sanbao

Jackson Li met Jim Leedy op het podium

geeerde gast bij het Kilnmuseum (bij de banieren met naam)







15 October 2010

Potters

Potters
"She has 5 shows coming up and the last one was completely sold out again." Ik heb in Nederland deze zin de laatste vier jaar niet meer horen uitspreken.
Het lijkt wel of hier alleen maar over mensen met succes komen. De één kent de ander weer van 3 jaar geleden van een congres van "Potters". Zo heet je als je met klei een pot draait en dan die pot glazuurt of een schop geeft of wat dan ook.  De één na de ander is uítgenodigd om hier te werken. Ik dacht dat het iets bijzonders was om uitgenodigd te zijn maar iedereen is hier uitgenodigd door de Jackson Li, chef van de residentie. 

Er zijn twee koppels Fransen (erg leuke mensen en érg frans want van het platteland en helemaal de sfeer van Monsieur Hulot)
Dan zijn er Fred en Carol uit North Carolina. Hij (beer) is een geweldige verhalenverteller en zij (grieks) is alleraardigst en verbergt zich lekker achter hem. We hebben Jim Leedy, 75 jaar USA (ken je die niet???) en Molly (56 jaar, van origine uit Hongarije, heeft haar leven voor Jim opgegeven). Hij is De Grote Leedy, schilder en potter, twee meter boeken zijn over hem geschreven!  Echter: een fiets is laatst over hem heen gereden en nou loopt hij met stok zwak te zijn. Maar zijn ster staat hier nog immer hoog aan het firmament en bijna elke dag is er een feest voor hem of krijgt hij een student aangeboden. Molly zucht. 
Dan hebben we echtpaar Cory, schrijfster uit Brisbane, Australie, en Shin uit Japan. Shin is schilder, potter, je snapt niet wat hij zegt als hij engels spreekt. Bijvoorbeeld: "Roll up the slaves" als je zijn mouwen moet oprollen. Hij is erg Jap, lacht steeds als ik niet moet lachen. Maakt wrede enge tekeningen met ook Mickey Mouse. Cory is enig, ziet eruit als Charlotte Mutsaarts en lacht steeds zich slap.
Mijn kamergenote is Lucille Nobleza (Australie) voormalig potter en nu constant aan het fotograferen, ik moet zeggen: prachtige foto's)
En een dag geleden arriveert Pepijn van den Nieuwendam ( 39 jaar) die op uitnodiging van Delft aan het Hollands Paviljoen mag werken. 

Alleen Fred, Carol en ik hebben geen eigen atelier gekregen maar een tafel.  De rest ("your studio is ready") kreeg allemaal een eigen werkplaats. Alleen Lucille niet maar die mag weer voor het boek over Sanboa alles fotgraferen. 
Dus het gáát maar door met die successtories! Je wordt er gek van. 
Elke dag vraagt iedereen aan iedereen of er al weer werk gedaan is. Volgens mij ben ik de enige, behalve de Fransen dan, die zich uit de naad werkt met die te zachte klei die steeds maar inzakt. Jim hijst zich weleens uit zijn rolstoel om wat verf op een liggend doek te smijten, en Fred maakt een klein huisje, Carol een ronde hond. De rest wandelt, en gaat naar een winkel waar uitsluitend kwasten verkocht worden. 
De Fransen maken daarentegen veel werk; Jean Nicolas maakt een enorme stamp opzettelijk fout gedraaide potten die er inderdaad spontaan uitzien. Daphne maakt een hoop vazen waar niks in kan maar meer vreemde, zuivere vormen zijn. Haar man Gilles (arte povera) geeft de indruk niets te doen en overal lak aan te hebben maar maakt toch wonderlijke bijenkorven die in een hoek van de kamer moeten hangen. Pepijn, daarentegen, werkt zich wel degelijk uit de naad, een enorme tegelwand moet in Delfts blauw op zijn illustratieve manier betekend worden . Terry is oud resident en buigt zich als zodanig over de begeleiding van de nieuwkomers. Dat doet hij goed, hij spreekt wat Chinees en kletst tegen elk Chinees meisje honderd uit. En verhalen over het leger natuurlijk.
De namen en de websites van de potters zijn de moeite waard om te bekijken.

Saskia

www.johnstonandgentithes.com (Fred and Carol) (USA)
www.atelier-jardin.com  (Jean Nicolas) (Fr)
Daphne Corregan & Gilles Suffren (Fr)
Jim Leedy (USA)
Pepijn van den Nieuwendam (NL)
Shin Koyana & Cory Taylor (Japan, Australie)




Foto's (Binnenplaats Sanbao, vazen van 6 meter):






12 October 2010

Slaap



Het slapen en het slaapvertrek


Laat het vijf en een halve meter zijn, maar niet meer.  Vier meter diep. Het dungeschaafde hout van de wanden is zo vers dat het nog naar bos ruikt. Of hars. Dat is het : het ruikt naar lak, het hout is gelakt. Niet de deur, die is nog nieuwer: de deur is nog niet eens geschuurd. Er is een luik in de dunne wand naar de gang waar alle kamers aan grenzen. Voor het luik hangt een lapje. De gang loopt langs de andere kant langs een open patio met een vijvertje begroeit met varens. Boven in de patio hangen aan bamboestokken plastic klerenhangers met schone was.  Het luik kan dicht maar niet helemaal. Je kunt er van buiten af naar binnen kijken. Het slot van de gloednieuwe deur weigert soms, dan kan je er niet meer uit. Toch ademt alles een hele oude sfeer. Het hele gebouw is gebouwd volgens de oude Chinese traditie van allemaal vertrekken rond een open patio verbonden door gangen, trappen en weer nieuwe gebouwen met patio's. De meubels in de gangen en kamers zijn oud, de mooi gekleurde potten en schalen zijn soms uit eigen oven, soms ook oud. (dit alles is bewust gekozen: connectie oud China en nieuw China!)

Twee bedden (met een dunne kapokmatras) staan in de kamer en een oude kast. Op de bedden ligt een dun maar vrolijk gekleurd dekbed. Ik slaap op de kamer met Lucile (fotografe en potter)uit Australie en zij neemt OVERAL en ALTIJD foto's. Ik maak een foto omdat het moet voor dit blog. Maar zij maakt echt mooie foto's hoewel iets te vaak. Er is electrisch licht. In het dak is een raam zonder mogelijkheid tot verduistering. Je ziet de hemel. Verder in de gang zijn twee doucheruimten met moderne WC en een houten vlonder voor de douche. Weer overal prachtige keramische kommen om je te wassen, houten krukken en bakken, alles prachtig. Het gebouw is zo complex dat je makkelijk zoek raakt. Maar alles is vriendelijk, met een menselijke maat. Alles woont door elkaar, de pottendraaiers, het chinese personeel, de eigenaar, en straks de burgemeester van Delft.Die komt namenlijk samen met de burgemeester van Jingdezehn een samenwerkingsverband feestelijk tekenen tussen de beide steden. 

De dag begint te klaren rond zes uur, en rond zeven uur 's avonds is het donker. Half acht yoga, dan naar beneden ontbijten en dan snel rennen langs de knobbelganzen naar de werkplaatsen die een eindje verderop liggen bij de rijstvelden. De dag is gevuld met werken in de klei of op de fiets ergens heen. Na het avondeten  kan je naar de bar, kletsen met mensen uit Japan, of uit de USA. Of er draait een film (gisteren Hollandse filmmakers toonden "één-minuut-filmpjes) De bar is een prachtig ingerichte zachtverlichte ruimte waar je bier of "hard licor" kan drinken. Meestal is iedereen rond half elf wel weg, maar dat betekent nog geen rust: op de houten trappen klinkt op je tenen lopen al als een bom. Dan begint het feest van het knorren, snuiven snurken winden hoesten en draaien. Alsof je met zijn allen in één groot bed ligt.





11 October 2010

Yoga

Yoga.

Elke ochtend om half acht begint ergens achter in een open patio de muziek; zacht zweverig en in het Chinees. Soms gaat het over in iets ergs, dan wordt het wekig amerikaans gezever over zonneschijn, warmte en voelen maar meestal blijft het Chinees. Figuren met matjes onder hun arm schieten door de gangen; de administateur, de schoonmaakster, iemand van de keuken, de directeur en 5 keramisten. 
Maw Sha (25 jaar, ze staat 's avonds achter de bar) geeft de les. Buiten, waar we staan, is het mistig. Maw Sha steekt haar armen omhoog en buigt naar achteren in een boog, ze knoopt haar armen en benen, ze zit als een vogel. Ze doet een leeuw na, liggend met de achterhand omhoog en komt dan boven, steunend op de onderarmen. Slang doet ze ook. Krom je rug ("Kompei" kompei!") en strek hóóg je been in de lucht! Torso 90 graden draaien vanaf je middel en reiken naar je handen op je rug. Evenwicht, steeds maar evenwicht oefenen. Alles in het Chinees, uiteraard.
"Kompei!"  Ogen dicht en met wijsvinger op de duim stilzitten in kleermakerszit (echt yoga) doen we niet want dan zie of hoor je niet wat Maw sha doet. Dus de echte yoga; nee. Maar wel heel pittig strekken en rekken, precies wat ik al een heel lang wilde doen, elke dag. 
Als afsluiting ontspannen we liggend. Door de ledenmaten die moeten ontspannen in het Engels op te noemen leert Mah Sha de taal.
's Avonds leert ze in de bar Engels wat iemand wil drinken.
 
Straks wordt het ineens veel kouder, hoe zal het dan zijn?



8 October 2010

Het eten en andere gebeurtenissen

De maaltijd is aan een ronde tafel waarop een enorm glazen draaiplateau, er is gedekt met een kommetje, twee stokjes, een vingerhoed en een schoteltje, alles keramiek uit eigen huis natuurlijk. Sommige kommetjes zijn enorm geestig, misbaksels maat bedrinkbaar!  Er wordt een houten trog met witte plakrijst op het plateau gezet. Daarna volgen schalen met gestoomde zeekraal, schalen met wilde kastanjes met vlees, met zeewier. Het lijkt een beetje op kwal, maar het zijn zeebladeren, donkerbruin, dikkig en kwabbig. Ook is er een soort zachte aardappel maar dan heel erg pédís.  Wonderlijk uitgedijde paddestoelen die in water drijven. Zoete bananen en droge visjes. Alles wordt weggespoelt met een vingerhoed thee. 
Vanochtend (na de yogales, waarover later), als ontbijt, eten we gestoomde ravioli, geboetseerde deegnoedels met groente erin, gestoomd brood, toch een beetje rubber. Gestoomd deeg met komijnenpitjes , gecondenseerde melk voor op brood, nergens zout maar veel soja, en pepertjes. Alles heeft een sterk eigen smaak. Beignets die er uitzien als een bos oud stro en grote witte sponzen (wittebrood gestoomd) waarin een lekkere dot chocolade. Een verse vrucht? Nooit meer gezien. Wel op de markt waar de pomplemoezen eigenlijk sinaasappels zijn. 

Zojuist ben ik terug van fietsen naar de stad op verbijsterend oude rotfiets met mandje. Ik rijd door de rijstvelden waar mensen met strohoeden de rijstoppers vastmaken, waar een vrouw op haar hurken de gerst wandt en waar een oude man met een houten hark (als een rot gebit) het hooi doet scheiden van het kaf. Ik fiets langs door watervloed van een week geleden ( het water was 2 meter hoog!) verwoeste huizen, nu worden ze weer opgebouwd. Ik fiets de ongelooflijk lelijke stad Jingdezhen in waar iedereen als gekken langs elkaar rijdt en waar ik op de markt als een jonge bruid allerlei eten krijg aangeboden. Veel gebouwen zijn nog uit de tijd van Mao. Ik fiets terug en iedereen lacht naar me.

Deze avond wordt een collega Jim Lewis (75 jaar, zeer bekend keramist, naar het schijnt) voorgesteld aan de directeur Fine Arts Museum. Shanghai, die hier op bezoek is. Directeur, jonge vent, spreekt geen woord Engels, heeft wel al Europa doorgereisd, je zou hem een stuiver geven als je hem zomaar tegenkomt. De fotograaf klikt onophoudelijk foto's. En passant vertelt Jackson Lee (oprichter van Sanbao) dat we een dag of drie in een goed hotel te Beiing ontvangen zullen worden om aldaar de opera te mogen meemaken. Geweldig natuurlijk. Daarom is dit centrum Sanbao iets heel bijzonders, het legt verbindingen waar mogelijk. En het is mijn thuis voor de komende tijd.

Vanmiddag beginnen met de eerste werkstukken. Het is opschieten geblazen: twee maanden zijn zomaar voorbij.





7 October 2010

5 October 2010

Aankomst in China

De eerste uren in China, Shanghai: warm weer, zachte zon, zwevende achtbanen waarover het verkeer zoeft en overal armetierige maar hoge  wolkenkrabbers. Vanuit de bus naar het centrum kan ik het Hollands Paviljoen (gemaakt door kunstenaarJohn Körmelin) zien. Het valt totaal in het niet bij de omgeving! Bijna niemand spreekt Engels.  Mijn hotel ligt in een laagbouwwijk, met alleen maar kleine kluswinkels, automonteurs, dameskleding (geweldig leuk) en overal rijden mannen op ouderwetse bakfietsen zakken cement rond. Achter in de winkeltjes ligt steevast iemand te slapen. De sfeer is heerlijk rustig, prettig. In het park, waar de mensen (soms in pyama) stijvig gymnastiek doen, tekent een man met een langharige kwast in Chinese karakters een duizendjaar oud gedicht op de betonnen vloer. Hij trekt veel bekijks, veel mensen zijn niet meer in staat de karakters te lezen. 's Avonds eet ik soep: ik krijg een hele terrine. Over mijn verzoek om een glas wijn (handgebaar, fles &glas tekenen) moet de bedrijfsleider komen beslissen. Naast me slurpt een familie lekker de noedels naarbinnen (bolle buiken, dunnen benen). Alle vrouwen hebben een kwart aan beenlengte te kort. De mannen niet altijd, wel hebben zij veel kruinen waardoor hun haar als een borstel staat. Morgenvroeg om zes uur, neem ik een taxi naar de andere vluchthaven, ik hoop maar dat men aan de balie begrepen heeft dat ze er eentje moeten bestellen. Anders haal ik het niet! Shanghai is een heerlijke stad.

3 October 2010

de laatste dag voor vertrek

De laatste dag voor vertrek.
Ik dacht dat het hooguit tien graden zou zijn in Shanghai, maar het blijkt over de twintig graden te worden. De koffer mag opnieuw gepakt!