3 December 2012

Weer terug

Ik ben weer terug. Dit zijn wat voorbeelden van werk dat ik maakte. De kratten verwacht ik eind januari in Nederland te kunnen openen.

Tot ziens op mijn komende tentoonstellingen!




26 November 2012

Laatste loodjes, losse flarden

Op de locale radio is er de roep om oorlog tegen japan. Er is nog meer stemmingmakerij. Studenten staan voor de ingang te demonstreren en ballen hun vuisten, weg met Japan! Mijn Chinese vriendin demonstreert mee. Beroemde Japanse sprekers zien hun lezingen van de agenda gehaald.Van oudsher is het kleine eiland van China en Japan wil het hebben vanwege de olie. Wat is nu een klein eiland? Ja, maar hierna willen ze al die andere kleine eilanden ook!
Als Chinese jongeren samenwonen met hun vriendje of vriendinnetje mogen hun ouders dit, zelfs na jaren samenwonen, niet weten.
De jongeren voelen de zwaarte van de eeuwen oude Chinese cultuur op hun schouders rusten en kunnen daarom bijna niet tot iets nieuws komen. Contact met buitenlanders is dan belangrijk want die brengen je tot nieuwe ideeën. Met hen kan je je engels oefenen. Engels spréken wordt nauwelijks geoefend op school.  Heel modern is koffie drinken in coffeeshops.
Ouderen worden ziek van de moderne melkproducten, ze krijgen bloeddrukproblemen.
Heel voorzichtig accepteert men tegenwoordig het verschijnsel homofilie, maar je spreekt er niet over.
Wel kan je inmiddels alles zeggen wat je vindt, mits je het niet op het internet of in de krant zet. Facebook is verboden. Bepaalde sites (zoals mijn eigen siten) zijn niet te openen.

Mijn twee maanden zitten erop, ik ben bijna terug in Nederland.
Ik heb een invitatiebrief op zak van het 'Jingdezhen Ceramic Institute', afdeling Sculpture, om er een half jaar les te geven. In december staat er een artikel over mijn werk van de afgelopen twee maanden in het magazine 'China Ceramics'.
Ik heb een geweldige tijd gehad.

Tekenen

ik heb ze bijna allemaal getekend, de helpers, de ovenmannen en de mevrouw die met een namaak Coco Chanel tas het geld voor de ovens int. Het gaat als een lopend vuurtje door het fabrieksterrein; één van de ' foreigners' maakt een tekening van je en die krijg je dan cadeau! Mensen bieden zichzelf als model aan en soms, als ik vraag of de ovenlader misschien ook getekend mag worden antwoordt de mevrouw van het geld (met permanentje) achter zijn rug dat dat niet mag. Geldt het alleen voor een bepaalde groep mensen?  Het gaat eigenlijk nergens over en het is ook zo maar ontstaan, want ik had een pak papier over en ik vond een flesje met inkt. De eerste tekening was een beetje stuntelig; een groepje mensen op een groot vel papier. Want tja, ik zit hier voor de klei en niet om te tekenen.Toen vroeg ik de vrouw van de klei reparatie of ze voor me wilde zitten. Toen was het hek van de dam. Nu teken ik per dag een half uur twee tekeningen en eentje mogen de geportretteerden meenemen. De eerste tekening is voor ons beiden even wennen maar de tweede lukt vaak beter. Dus inmiddels mogen ze niet meer kiezen; tekening één mag mee. Het is echt aanpoten in dat half uur. Ik moet heel geconcentreerd alles eruit halen wat er in zit. De mensen gaan meteen zitten in hun karakteristieke houding; frontaal wijdbeens of een beetje koket van opzij.  Eerst een beetje hannesen met de kraag van hun jas. Hun haar goed doen. Je gaat, als model, toch een beetje de eeuwigheid in. Iedereen is zonder uitzondering gevleid en blij. Na het half uur gaan ze meteen hard praten want als 'foreigner' zal je wel doof zijn omdat je de Chinese taal niet begrijpt. Dus roepen ze tien keer luid " bedankt!" in het chinees.  Maar je mag geen lawaai maken in de studio dus worden ze met zachte trom er weer uit geloosd. Vanmiddag komt de Sprayman zitten, afgelopen weken blies hij glazuur met een spuitje op al mijn werk. De Krattenman is al geweest. Die maakt mijn krat, zo groot als een huis. Een man om direct mee te trouwen.



20 November 2012

Langs de rivier

Op zondag fietsen we langs de rivier. De rivier heeft de provincie veel welvaart gebracht. Immers; op het water zijn de transporten soepel te doen. De rivier stroomt jaarlijks regelmatig over. Dan worden de tuintjes langs de rivieroevers, met kolen en uien op een rij, volledig weggespoeld.  Er hurken vrouwen die de was doen op een wasbord. Mannen zijn aan het vissen. Onder een brug groepen mannen samen rond houten tafels om te dobbelen. Dat dobbelen is een nationaal gevaar. Menigeen heeft er zijn vermogen mee verspeeld en eindigt onder voor altijd onder diezelfde brug. De rivier kronkelt voort tot ver achter de bergkammen. De hoge wanden langs de rivier zijn gedecoreerd met, hoe kan het ook anders, blauwe keramiek tegels. Ik zie blauwe werelddelen,  blauwe schepen en blauwe mensfiguren die de porselein delven en verwerken  in alle stadia. In grote platen zijn deze voorstellingen, de trots van Jingdezhen, op de verharde rivierwanden aangebracht.



De rijkdom en voorspoed die de porseleinklei met zich meebrengt geldt nooit voor iedereen. Er is veel armoede. Onder de brug is een hol,  daar woont iemand. Je ziet vergroeide bedelaars, oude (vast jonger dan ik) tandeloze mannen die hun groezelige hand ophouden. Ondertussen fietsen we lekker op onze gammele rammelende vehikels langs het kronkelende brede water, langs kuierende mensen in de zondagsrust. Het weer is helder maar koud.  Het is stil. Als we terug gaan toetert het verkeer in de stad  onze oren doof. Eenmaal thuis zijn we allemaal ziek. Buikgriep. Toch een virus binnen geslopen?

16 November 2012

Yogales?

Yogales? Niks yogales! Voor de vorm vouw ik wel eens mijn handen en kijk ik  vagig naar de muur, staand op één been, maar verder is het gewoon ouderwets gym. De deelnemers hebben na een half uur al een kletsnatte rug van de inspanning. Er komen steeds minder mensen op les. Maar er is een harde kern en we doen elke keer iets dat je sinds je kindertijd nooit meer gedaan hebt. Zoals je voeten achter langs je rug omhoog trekken en dan springen. Je been op tafel leggen en dan helemaal met je armen achterover hangen. Of je arm door je benen halen en dan jezelf een hand op je rug geven. Kan niemand. Of heel laag met je buik over de grond tijgeren. Kan ook niemand.
Een speciale les is voor het schoonmakend personeel. Dat komt om vier uur, na hun schoonmaakwerk. Ik doe veel oefeningen op de grond want dan liggen zelf ze tussen de haren, stof en dode torren die ze nooit opvegen.  In glittertrui,     spijkerbroekmaillot en op glitterslofjes kijken ze me volgzaam aan. Ze kunnen heel veel dingen niet, zoals de benen en rug omhoog als je op de grond ligt. Kunnen ze niet. Ik sjor aan hun benen maar die vallen als ongare deegrollen terug op de grond. De benen gaan wel moeizaam tot halverwege omhoog maar de Chinese rug wil niet mee. Chinese schouders doen ook moeilijk. Die kunnen niet apart stil gehouden worden als de rest wel moet bewegen.
Aan het eind van de les willen de schoonmaaksters 'rechtgezet'. Nou zet ik graag recht wat krom is, dus ik trek aan hun hoofden totdat ze strak als een snaar staan. Vinden ze fijn. Ondertussen verbeteren ze mij als ik de ledematen in het Chinees opsom.

Ze noemen me ' Lao Tse', Oude meesteres.
Ik noem hen ' Jonge vrienden'.

Onderscheid, daar gaat het om.

12 November 2012

Dragon Tiger Mountains

De rivier stroomt snel door de DragonTigerMountains, drie uur rijden van Jingdezhen. De hoge bolvormige rotsen geven de warmte van de hele dag zonneschijn af. Op lange bamboe boten glijden we met honderd andere Chinese toeristen (rode petjes op, zwemvesten aan tegen de verdrinkingsdood) de rivier af, voortgeduwd door tanige mannen die de bamboe duwstokken hanteren alsof we in Venetië zijn. Chinezen zijn vaak toerist in eigen land. De Chinese toeristen fotograferen ons van dichtbij, van achteren, boven en onder. Ze  lachen en wijzen naar ons. Wie is hier nu de aap?
Hoge rotsen, als steenoppers. In de spleten, hoog en onbereikbaar in de gladde rotswand, staan, net zichtbaar, eeuwenoude houten doodskisten
Lange tijd hoor je alleen het geluid van de bamboe duwstok over de keien in de rivierbodem. Warmte en kou wisselen elkaar snel af. We meren aan bij een nieuw opgebouwd Boeddhistisch klooster. Immers, alle kloosters en tempels zijn verwoest door de Culturele Revolutie. Gelukkig duurde deze maar tien jaar, zo is de kennis niet verloren is gegaan hoe je die oude gebouwen weer op moet bouwen. Op een betonnen frame staat het nieuwe houten klooster fris in de verf en wordt opnieuw  bewoond door monniken. Overal op de muren staan Jin en Yang tekens, met aanwijzingen welke weg te volgen in een sober leven. Ook is er een gebouw waarin een donker doolhof, je ziet echt niks en kan hopeloos verdwalen.
Les: vertrouw op je zelf.  Dan kom je er wel uit.
In de bus terug draait een film over te stijve, te dikke Chinese kinderen die alleen maar achter hun computer zitten en snoep eten. De boodschap met opgewonden stem is duidelijk : ga naar buiten en leef sober.
Er is een nieuwe Chinese  golf voelbaar: vol heimwee naar vroeger, naar eenvoud.



Let op de televisie met een soapserie!
Het was verboden om dit te fotograferen

9 November 2012

Chinese vriendin

Mijn chinese vriendinnetje, Tian Hui (25) ken ik nog van twee jaar geleden. Ze is veranderd in die tussentijd. Nu werkt ze in een winkel, heeft een vriend en denkt over haar leven na. Toen had ze een slechte huid ( hebben veel chinezen), A- symmetrisch haar, droeg legerkistjes en ontwierp kleding. Nu  praten we over boeddhisme en zoekt ze naar eeuwenoude kommen op de antiekmarkt. Ze vindt het contact met mij prettig omdat ik zo rustig ben (!).  Ze oogt bijna saai, maar haar kleding in aardekleuren is wel van linnen en heeft handgemaakte knoopjes. TianHui vertelt me dat de Chinese taal  zo bloemrijk en gevarieerd is, dat jongeren er soms moe van worden om het te spreken. Oude chinese boeken kunnen ze niet lezen zonder vertaling. Dit is de reden dat ze de lezing over mijn werk, aanstaande vrijdag, niet kan vertalen. Als ze me dit giechelend vertelt,  brandt ze een wierrookstokje met ambergeur, nadat ze eerst geurpoeder in een ingewikkeld vormpje stampt. Met een veer waaiert ze de as weg. Ze laat me een antiek snaarinstrument zien, een citer van hout en vertelt me dat deze alleen door mijmerende  mannen bespeeld wordt. Ze toont me ook twee soeplepeltjes, eentje van voor- en eentje van na 1949. De  één is overduidelijk in een houtoven gestookt ("dat ziet iedereen uit Jingdezhen") en de ander (Maotijd)  in een antraciet oven. Ze kan de kwaliteit van de cobaltblauwe lijnvoering op een driehonderd jaar oude komscherf uit de Ming dynastie beoordelen.  "De cultuur van de Ming dynastie was veel vrijer, kijk, dat zie aan die losse tekening".
Ze heeft' het oog' zegt haar leraar.
Ik krijg de antieke komscherf van haar cadeau.
Omdat ik zo rustig ben.

Ps. Vrijdag opening expositie en lezing over eigen werk. Heel China komt.



5 November 2012

Rijstkom

Alle rijstkommen over de hele wereld komen uit Jingdezhen. Allemaal. Per man worden er vijfduizend per dag gemaakt, dus dat schiet op. De typische doorzichtige plekjes in de rijstkom zijn niet van de rijstkorrel, wat we allemaal denken, het zijn gewoon gaatjes. In de gigantische stoffige fabriek waar rond 1950 nog dertigduizend mensen werkten, werken nu, door de uitvinding van de 'komklemmer' nog maar drieduizend mensen. Verder is het proces nagenoeg hetzelfde gebleven.Toch wordt elke kom in de fabriek door verschillende mensenhanden aangeraakt. Langs diverse stations gaat het: de komvormpjes, waarin de klei wordt geperst, de gaatjesmaker (een ijzeren egel waar de kom op geplaatst wordt) de eerste dikke glazuur waardoor de gaatjes doorzichtig maar dicht geraken, alles razendsnel met de hand. Iedereen werkt op stukloon. Op een draaischijf zitten vrouwen de hele dag met een fijn penseel vijfduizend keer lijntjes op de kommen te trekken. Met stempeltjes drukken ze de randjes erop. Snel de laatste glazuur er op spletsen en en dan, hup, die ovens in. Geen dag staat de fabriek stil, geen dag zonder kommen. Het roze bloesem motief is door Mao toegevoegd, want hij hield van bloemetjes. En bij wijze van gekkigheid (je wilt wel eens wat anders, toch?) komt er heel sporadisch wel eens een partij kommen met zachte pastel kleurtjes door.

Achttienhonderd jaar geleden is de porseleincultuur, hier langs de Jangxi rivier, begonnen. Een beetje stof krabben van de grond,  met wat water mengen, potje draaien en in het vuur zetten. Met vuil kleiwater penseel je er een draakje op. Gemalen kiezelwater voor het glazuur, je port het vuurtje wat hoger op en na een nacht in de oven  heb je een porseleinen eidunne- en suikerwitte schaal met draakmotieven. Dat tweeduizend jaar lang je potjes voor een wereldwijd beroemde, bloeiende economie zorgen, weet je dan nog niet.

Even verderop zoekt een man of hij WiFi op z'n mobiele telefoon heeft.
Groter verschil bestaat niet: de virtuele wereld versus stof en as.

De Fabriek

Alles met de hand
uit de oven

vlak voor verzending

1 November 2012

De keramiekbeurs

De National Ceramic Atfair is in een enorm complex met diverse grote hallen. Het is onduidelijk of er een ballotage is geweest want er zijn zoveel stands dat het lijkt of de hele wereld erin mag exposeren. De beurs is nationaal befaamd en er zijn verschillende landen vertegenwoordigd. Er is een prijsvraag verbonden aan de moderne inzendingen, vorig jaar werd de eerste prijs gewonnen maar bij uitbetaling bleek zowel het geld als het werk zoek. De organisatie blinkt uit in wanbeleid. Het ingestuurde werk voor deelneming krijg je alleen terug na betaling.
Er is een hal met industriële keramiek met onder andere keramische messen. Na aanschaf moet het mes naar de fabriek teruggestuurd voor slijping, en dan kan het jaren mee.

De Nederlandse stand blinkt uit in actieve creativiteiteit naast de Italiaanse, Nigeriaanse, Koreaanse- en Chinese stands.  Hugo Kaagman heeft zich goed voorbereid met een modeshow met, in delftsblauwe pakjes geklede jongens en meisjes, die zijn vazen tonen alsof het om Coco Chanel pakjes gaat. We zijn de enige westerlingen tussen de duizenden bezoekers. De stroom aan porseleinen theeserviezen, aanvallende tijgers en -adelaars, felgekleurde pioenrozen en veel 'Mao in de sneeuw' is oneindig. De Nigeriaan staat Nigeriaan te zijn, met witte jurk aan. Hij heeft leuk werk; boomstronken waarop een leguaan met kapje: een handige lamp! Er hangen foto's van de artiest kleiend onder een boom. Hij stelt me voor aan zijn Chinese vriend die in Nigeria werkt. Eindelijk een positieve kant van de Chinese annexatie van zijn land! Afrika wordt overspoeld door Chinese  bedrijven waar uitsluitend chinezen mogen werken.

Armetierige, verdorde  bloemenstruiken moeten allure geven aan de arena waar de goedkope standbouw overal doorheen steekt. Losliggend tapijt vol vlekken over een ongelijke, verende vloer; ik val over een dik losliggend elektrisch snoer en ik ben niet de enige. Jong en oud komt kijken. Buiten kan je lekkere geroosterde kastanjes krijgen of ter plekke geperst suikerriet. Je kunt er ook oude boeken over de Mao tijd kopen en nog meer theeserviezen.
Er een feest van maken, dat kunnen ze hier.



29 October 2012

Wandeling

Een wandeling door de Houtons, de oude buurten verstopt achter de hoofdwegen in de stad. Er lopen mensen op sloffen in pyjama rond. Die pyjama komt uit de tijd dat rijke lui pyjama's gingen dragen, dus "pyjama" betekent"rijk". Het zijn vieze achterbuurtjes met hopen vuilnis, waar ik wandel, veel armoedige toestanden. Wel vol activiteit. Ramen in de huizen zijn er niet, wel tralies. Het moet koud en vochtig zijn in de winter. Ongezond. De bevolking hier wordt niet oud. De gezondheidszorg is duur. Bijna niemand verdient hier meer dan 2500 yuan (300euro) per maand. Zit je daarboven, dan moet je belasting betalen. De betere winkeltjes aan de buitenrand van de Houton worden overdag bezocht door mensen in lichtblauwe uniformen; de belastingdienst. Zij bekijken de boeken en innen contant het ter plekke berekende belastinggeld. Een bankrekening is iets voor de hele rijken. De mensen hebben hier generaties lang een klein onderneminkje. Zo is er de drager, de veger,  de spuiter of iemand die een gat in je broek repareert. Elk werkje kost rond de vijftig cent. Er wordt niet gesjoemeld met de prijs en het is boter bij de vis. Een fooi aannemen bestaat niet. Dan sta je in het krijt bij de gever en alles liever dan dat. Werken doe je alle dagen, vrij is er hooguit op een nationale feestdag. De tandeloze thuisloze zwervers die ik op straat zie, zijn opiumsnuivers of hebben hun geld vergokt. Of allebei.
Communisme? Ik denk het niet, je bent vrij mens met je eigen toko.

ps. Ik ben nu op de heft van mijn verblijf in China.





25 October 2012

Diepe gedachten

De dagen zijn vol belofte. Elke dag  geloof ik dat dromen en doen het zelfde zijn. Ik maak nieuwe dingen  met een vaart en een onbekommerdheid die lichtheid geeft. Ik kan elke fase laten uitvoeren door een vakman, mits goed uitgelegd en technisch uitvoerbaar. De Chinese assistenten, de bedrijfjes om de hoek, de schoonheid van het materiaal, alles geeft vleugels. Maar je kan hard vallen.

Het besef dat er nog maar enkele weken resteren doet mij extra rennen. Ik aarzel niet en realiseer elk idee zo snel mogelijk, de tijd is kort. Kwasten, glazuur of gereedschappen, papier of andere kleisoort? Kopen in grote hoeveelheden!  Soms werk ik ' s avonds door.  Ik voel me een topsporter. Ik ben Epke Zonderland en wil het onmogelijke voor elkaar krijgen!

Het is natuurlijk niet helemaal waar wat ik zeg. Je kunt niet zomaar alles hier realiseren. Daarbij hopen mijn ideeën zich op en loopt mijn organisatie vol. Bijvoorbeeld, groot werken is lastig want ik moet vier trappen op naar mijn werktafel. Daarbij; ik moet het toch zelf maken. Soms gaat er iets fout; mislukken de dingen in de oven, pakt een glazuur fout uit of snapt de Chinese assistent het niet en maakt netjes wat ruw moet blijven. Dan val je hard en is de droom aan diggelen. Maar dan denk ik Diepe Gedachten en dan begin ik opnieuw aan mijn salto's.





22 October 2012

Zielige hondjes

Overal op aard zijn wel  zielige hondjes te vinden. Zo ook hier.
Eerst was er een zielig hondje maar dat is nu voor een godsvermogen voor twee maanden naar de dierenhospitaal gebracht door de puissant rijke eigenaresse van dit complex. Het hondje had een heftige huidaandoening en vooral de groep amerikaanse keramiek studenten vond het vrolijke dier zielig. Nu wordt het verpleegd of het is al opgegeten.
Het andere zielige hondje is vastgebonden aan een meter lang touwtje aan een boom. Dat touwtje zit er al een tijdje want het spant om zijn nekje in de groei. Niemand weet wie de eigenaar is. Er is een bakje eten en drinken en een gouden doos tegen de regen. Iedereen loopt dagelijks langs het hondje dat daar maar ligt te kwispelen. Kan het hondje niet lopen? Is het lam? Met een stokje kriebel ik achter zijn oren. Niet aanraken, want dan ga je dood. Rabiës.
Het blijkt, na losmaken van het touwtje, dat het hondje helemaal niet meer gewend is om te lopen. Verder is er niks aan de hand. Het wil steeds liggen maar allengs gaat het lopen beter. Onwennig dribbelt het hondje bangig rond. Het wil het liefst snel terug aan het touwtje in de  gouden doos.
Is dit een levensles van formaat of niet?
De hondjes in de stad, en dat zijn er veel, zijn van het schoorsteenbeeldje formaat. Nergens zie je een uit de kluiten gewassen Bouvier of een forse Rottweiler. Alleen maar kleine opdondertjes die de half afgekloven kippepootjes op straat opvreten.
Dieren zijn slechts dingen in de ogen van een chinees. Dingen die je gebruikt totdat ze niet meer nodig zijn. Daarna doe je ze weg.
Daar is niks mee mis als je bij de eerste stelling blijft.

 

 

18 October 2012

Vreemde taal

Hoe spreekt een chinees het engelse woordje"you" uit? "You" een beetje naar beneden gezongen, betekent in het chinees: "je grootvader is dood", dus dat is makkelijk te onthouden. Het chinese woord "min tien" ( "morgen"), betekent, fout uitgesproken door een westerling, "travestiet"." Een konijn en je bolle buik zijn niet het zelfde maar in het chinees wel. Bu Tze en Bu Tzee.
Die chinezen lachen zich suf om mijn poging chinees te spreken.
Stel een vraag in het chinees, dan is je toon een beetje pruilend.  Niet zangerig omhooggekruld,  zoals in de europese talen, maar monotoon met een draai naar beneden." Maaah".  Waar blijft het vraagteken gevoel? Een vraag met een klap op de staart, daar blijft niks van over.
Chinees heeft weinig grammatica en verschil tussen hij en zij is er niet. Je zegt "ja" als je " nee" bedoelt. Hun taalmelodie is subtiel en anders dan de onze. Onderling checken ze voor de zekerheid telkens weer en herhalen ze de boodschap een paar keer. Klopt het? Ja het klopt. Klopt het echt? Jazekerwel, het klopt. Ook als het niet zo is , denk ik dan, want je mag geen nee zeggen.  Hoe doen ze dat met dat engels leren?

De generatie van na 1980, opgegroeid met de belofte dat ze met hard studeren en engels leren een glansrijke carrière krijgen, heeft het zwaar. Ze zijn enig kind, de hoop van hun ouders is op hun gevestigd. Ze hebben banen, studeren en doen alles om geld te verdienen, maar de beloofde carrière komt niet van de grond. Het leven is duur en de economische curve is dalende. Wat moeten ze doen?  De jongeren lijken gelijkvormig. Samenklonterend in de buitenwijken van de steden en zonder enig positief zicht op verandering,  worden ze " Mierenkolonies" genoemd.



16 October 2012

Een tochtje door de stad

Tijdens een fietstochtje door een wijkje net achter de hoofdstraat van Jingdezehn leer je de stad anders kennen. Ik geloofde mijn ogen en neus niet. Ben ik in een Middeleeuws tafereel beland? Ik fiets door bergen stinkend en smeulend afval waar kleine kindertjes op blote voetjes spelen en hun behoefte doen. Soms zie je een muur van opgebonden oude matrassen waarachter mensen wonen. Er is altijd wel een jong hondje met een touwtje strak om zijn nek dat vrolijk en vief op je af wil springen. Ik fiets door steegjes waar op de grond permanent rottend vunzig water sijpelt. Uitkijken dat ik niet uitglijd want dat ben je verzekerd van de goeie infectie!
Langs de spoorweg zijn overal kleine fabriekjes met grote-en kleine porseleinen potten, overal is er stof. Je haar gaat er wel leuk door zitten. Bij  de spoorboom is het tjokvol met kreupelen op krukken en mismaakten, fietskarren boordevol gestouwd met breekbaar ongebakken vazen, en moeders met een mollige baby op de arm. . De ellenlange trein dendert vol geweld langs.
Je kan, buiten op een bamboe stoel, een haarknipbeurt krijgen, vlak naast de spoorboom. De kapper knipt onverstoorbaar tussen het opstuivende stof door.  Veel vrouwen dragen leren hotpants op hoge hakken met nylons en zedige truitjes met kanten kraagjes. Duidelijk hoge mode.
De lucht is grauw en het is warm en bedompt weer. Langs de spoorlijn zijn kleine groentetuintjes gemaakt, tevergeefs tegen het stof bedekt door gescheurde plastic zakken. De groenteprijzen zijn onlangs gestegen.
In de donkergrauwe ruimten van de slechtgebouwde flatgebouwen zie je mannen aan tafels dobbelen. Is dit armoede? Ik denk het wel. Maar misschien ook niet want ik kijk door mijn westerse bril die ik maar niet af krijg.


12 October 2012

Zoooo !

Bijna half oktober alweer! Ik ben zo tussen de mallenmaker en de
glazuurspuiter en de ovenman heen en weer aan het rennen dat ik nauwelijks
weet waar de dagen heen gaan. Klei mengen, nee, dat doe je niet goed, ik zal
een jongen laten komen die je zal helpen. Het is zware klei met gruis, normaal
gebruiken we dat om ovenplaten te maken en dat moet je mengen met porselein om een
verfijnder oppervlak maar toch sterk te krijgen.
Dus daar gaan we weer, met een kar,klei kopen in grote plastic zakken.
De rit gaat door de stad waar Japanse auto' s "anti-japan" vlaggetjes  voeren zodat deze niet's nachts volgekrast worden, vanwege de anti-japanse stemming in het land
door het territorale geschil over de eilanden.

We komen langs een winkel waar ze spullen maken die in Japan verkocht worden. Achter in die winkel,zo wordt me verteld, is een volledig dichte ruimte waar de werkers  in ruimtepakken met mondkapjes op, de kopjes, borden en kommetjes verpakken. 
Japanners zijn zo vies van de Chinezen dat ze geen flinter Chinese lucht willen meekrijgen.
Eenmaal weer terug met de klei jongen bij de kleitafel sta ik te frummelen met papiertjes, op zoek naar de juiste tekst in het chinees.
Wil, mijn collega uit Nederland, komt langs; "ach meneer, die klei mengt u toch even voor haar?"
De man knikt, snapt meteen wat Wil zegt. Waarom zou je het in het chinees willen zeggen?