Wandeling

Een wandeling door de Houtons, de oude buurten verstopt achter de hoofdwegen in de stad. Er lopen mensen op sloffen in pyjama rond. Die pyjama komt uit de tijd dat rijke lui pyjama's gingen dragen, dus "pyjama" betekent"rijk". Het zijn vieze achterbuurtjes met hopen vuilnis, waar ik wandel, veel armoedige toestanden. Wel vol activiteit. Ramen in de huizen zijn er niet, wel tralies. Het moet koud en vochtig zijn in de winter. Ongezond. De bevolking hier wordt niet oud. De gezondheidszorg is duur. Bijna niemand verdient hier meer dan 2500 yuan (300euro) per maand. Zit je daarboven, dan moet je belasting betalen. De betere winkeltjes aan de buitenrand van de Houton worden overdag bezocht door mensen in lichtblauwe uniformen; de belastingdienst. Zij bekijken de boeken en innen contant het ter plekke berekende belastinggeld. Een bankrekening is iets voor de hele rijken. De mensen hebben hier generaties lang een klein onderneminkje. Zo is er de drager, de veger,  de spuiter of iemand die een gat in je broek repareert. Elk werkje kost rond de vijftig cent. Er wordt niet gesjoemeld met de prijs en het is boter bij de vis. Een fooi aannemen bestaat niet. Dan sta je in het krijt bij de gever en alles liever dan dat. Werken doe je alle dagen, vrij is er hooguit op een nationale feestdag. De tandeloze thuisloze zwervers die ik op straat zie, zijn opiumsnuivers of hebben hun geld vergokt. Of allebei.
Communisme? Ik denk het niet, je bent vrij mens met je eigen toko.

ps. Ik ben nu op de heft van mijn verblijf in China.

Diepe gedachten

De dagen zijn vol belofte. Elke dag  geloof ik dat dromen en doen het zelfde zijn. Ik maak nieuwe dingen  met een vaart en een onbekommerdheid die lichtheid geeft. Ik kan elke fase laten uitvoeren door een vakman, mits goed uitgelegd en technisch uitvoerbaar. De Chinese assistenten, de bedrijfjes om de hoek, de schoonheid van het materiaal, alles geeft vleugels. Maar je kan hard vallen.

Het besef dat er nog maar enkele weken resteren doet mij extra rennen. Ik aarzel niet en realiseer elk idee zo snel mogelijk, de tijd is kort. Kwasten, glazuur of gereedschappen, papier of andere kleisoort? Kopen in grote hoeveelheden!  Soms werk ik ' s avonds door.  Ik voel me een topsporter. Ik ben Epke Zonderland en wil het onmogelijke voor elkaar krijgen!

Het is natuurlijk niet helemaal waar wat ik zeg. Je kunt niet zomaar alles hier realiseren. Daarbij hopen mijn ideeën zich op en loopt mijn organisatie vol. Bijvoorbeeld, groot werken is lastig want ik moet vier trappen op naar mijn werktafel. Daarbij; ik moet het toch zelf maken. Soms gaat er iets fout; mislukken de dingen in de oven, pakt een glazuur fout uit of snapt de Chinese assistent het niet en maakt netjes wat ruw moet blijven. Dan val je hard en is de droom aan diggelen. Maar dan denk ik Diepe Gedachten en dan begin ik opnieuw aan mijn salto's.

Zielige hondjes

Overal op aard zijn wel  zielige hondjes te vinden. Zo ook hier.
Eerst was er een zielig hondje maar dat is nu voor een godsvermogen voor twee maanden naar de dierenhospitaal gebracht door de puissant rijke eigenaresse van dit complex. Het hondje had een heftige huidaandoening en vooral de groep amerikaanse keramiek studenten vond het vrolijke dier zielig. Nu wordt het verpleegd of het is al opgegeten.
Het andere zielige hondje is vastgebonden aan een meter lang touwtje aan een boom. Dat touwtje zit er al een tijdje want het spant om zijn nekje in de groei. Niemand weet wie de eigenaar is. Er is een bakje eten en drinken en een gouden doos tegen de regen. Iedereen loopt dagelijks langs het hondje dat daar maar ligt te kwispelen. Kan het hondje niet lopen? Is het lam? Met een stokje kriebel ik achter zijn oren. Niet aanraken, want dan ga je dood. Rabiës.
Het blijkt, na losmaken van het touwtje, dat het hondje helemaal niet meer gewend is om te lopen. Verder is er niks aan de hand. Het wil steeds liggen maar allengs gaat het lopen beter. Onwennig dribbelt het hondje bangig rond. Het wil het liefst snel terug aan het touwtje in de  gouden doos.
Is dit een levensles van formaat of niet?
De hondjes in de stad, en dat zijn er veel, zijn van het schoorsteenbeeldje formaat. Nergens zie je een uit de kluiten gewassen Bouvier of een forse Rottweiler. Alleen maar kleine opdondertjes die de half afgekloven kippepootjes op straat opvreten.
Dieren zijn slechts dingen in de ogen van een chinees. Dingen die je gebruikt totdat ze niet meer nodig zijn. Daarna doe je ze weg.
Daar is niks mee mis als je bij de eerste stelling blijft.

 

 

Vreemde taal

Hoe spreekt een chinees het engelse woordje"you" uit? "You" een beetje naar beneden gezongen, betekent in het chinees: "je grootvader is dood", dus dat is makkelijk te onthouden. Het chinese woord "min tien" ( "morgen"), betekent, fout uitgesproken door een westerling, "travestiet"." Een konijn en je bolle buik zijn niet het zelfde maar in het chinees wel. Bu Tze en Bu Tzee.
Die chinezen lachen zich suf om mijn poging chinees te spreken.
Stel een vraag in het chinees, dan is je toon een beetje pruilend.  Niet zangerig omhooggekruld,  zoals in de europese talen, maar monotoon met een draai naar beneden." Maaah".  Waar blijft het vraagteken gevoel? Een vraag met een klap op de staart, daar blijft niks van over.
Chinees heeft weinig grammatica en verschil tussen hij en zij is er niet. Je zegt "ja" als je " nee" bedoelt. Hun taalmelodie is subtiel en anders dan de onze. Onderling checken ze voor de zekerheid telkens weer en herhalen ze de boodschap een paar keer. Klopt het? Ja het klopt. Klopt het echt? Jazekerwel, het klopt. Ook als het niet zo is , denk ik dan, want je mag geen nee zeggen.  Hoe doen ze dat met dat engels leren?

De generatie van na 1980, opgegroeid met de belofte dat ze met hard studeren en engels leren een glansrijke carrière krijgen, heeft het zwaar. Ze zijn enig kind, de hoop van hun ouders is op hun gevestigd. Ze hebben banen, studeren en doen alles om geld te verdienen, maar de beloofde carrière komt niet van de grond. Het leven is duur en de economische curve is dalende. Wat moeten ze doen?  De jongeren lijken gelijkvormig. Samenklonterend in de buitenwijken van de steden en zonder enig positief zicht op verandering,  worden ze " Mierenkolonies" genoemd.

Een tochtje door de stad

Tijdens een fietstochtje door een wijkje net achter de hoofdstraat van Jingdezehn leer je de stad anders kennen. Ik geloofde mijn ogen en neus niet. Ben ik in een Middeleeuws tafereel beland? Ik fiets door bergen stinkend en smeulend afval waar kleine kindertjes op blote voetjes spelen en hun behoefte doen. Soms zie je een muur van opgebonden oude matrassen waarachter mensen wonen. Er is altijd wel een jong hondje met een touwtje strak om zijn nek dat vrolijk en vief op je af wil springen. Ik fiets door steegjes waar op de grond permanent rottend vunzig water sijpelt. Uitkijken dat ik niet uitglijd want dat ben je verzekerd van de goeie infectie!
Langs de spoorweg zijn overal kleine fabriekjes met grote-en kleine porseleinen potten, overal is er stof. Je haar gaat er wel leuk door zitten. Bij  de spoorboom is het tjokvol met kreupelen op krukken en mismaakten, fietskarren boordevol gestouwd met breekbaar ongebakken vazen, en moeders met een mollige baby op de arm. . De ellenlange trein dendert vol geweld langs.
Je kan, buiten op een bamboe stoel, een haarknipbeurt krijgen, vlak naast de spoorboom. De kapper knipt onverstoorbaar tussen het opstuivende stof door.  Veel vrouwen dragen leren hotpants op hoge hakken met nylons en zedige truitjes met kanten kraagjes. Duidelijk hoge mode.
De lucht is grauw en het is warm en bedompt weer. Langs de spoorlijn zijn kleine groentetuintjes gemaakt, tevergeefs tegen het stof bedekt door gescheurde plastic zakken. De groenteprijzen zijn onlangs gestegen.
In de donkergrauwe ruimten van de slechtgebouwde flatgebouwen zie je mannen aan tafels dobbelen. Is dit armoede? Ik denk het wel. Maar misschien ook niet want ik kijk door mijn westerse bril die ik maar niet af krijg.

Zoooo !

Bijna half oktober alweer! Ik ben zo tussen de mallenmaker en de
glazuurspuiter en de ovenman heen en weer aan het rennen dat ik nauwelijks
weet waar de dagen heen gaan. Klei mengen, nee, dat doe je niet goed, ik zal
een jongen laten komen die je zal helpen. Het is zware klei met gruis, normaal
gebruiken we dat om ovenplaten te maken en dat moet je mengen met porselein om een
verfijnder oppervlak maar toch sterk te krijgen.
Dus daar gaan we weer, met een kar,klei kopen in grote plastic zakken.
De rit gaat door de stad waar Japanse auto' s "anti-japan" vlaggetjes  voeren zodat deze niet's nachts volgekrast worden, vanwege de anti-japanse stemming in het land
door het territorale geschil over de eilanden.

We komen langs een winkel waar ze spullen maken die in Japan verkocht worden. Achter in die winkel,zo wordt me verteld, is een volledig dichte ruimte waar de werkers  in ruimtepakken met mondkapjes op, de kopjes, borden en kommetjes verpakken. 
Japanners zijn zo vies van de Chinezen dat ze geen flinter Chinese lucht willen meekrijgen.
Eenmaal weer terug met de klei jongen bij de kleitafel sta ik te frummelen met papiertjes, op zoek naar de juiste tekst in het chinees.
Wil, mijn collega uit Nederland, komt langs; "ach meneer, die klei mengt u toch even voor haar?"
De man knikt, snapt meteen wat Wil zegt. Waarom zou je het in het chinees willen zeggen?

Pottery Workshop

Vanuit China is het soms lastig om post te versturen. De eerste dagen zijn een worsteling met het internet! Dat geef ik op, soms lukt het gewoon niet. ik ben in de Pottery Workshop, Jingdezehn, een plek waar ik met klei kan werken.
Mijn hoofd loopt om, ik ren van het ene porcelein fabriekje naar het andere in kleine achterbuurtjes. Ik heb een werktafel toegewezen gekregen met uitzicht op een vervallen flat waar de generator de hele dag loeit. Naast me staan twee donkere indiase dames en een russische vrouw. Ze werken soms tot elf uur s avonds en een leger van de wonderlijkste potten groeit naast me. Dat nemen ze allemaal mee naar Delhi. Een van de dames is  zojuist bankroet gegaan met een duister handeltje van haar man, zo gaat het gerucht. Jim uit Nieuw Zeeland, twee meter lang en speculeert op de beurs in het dagelijks leven, werkt onverdroten aan zijn kommetjes.

Straatbeeld

Als de grote weg barstensvol met toeterende bussen en auto's bijna verstopt zit en stoom uit ieders oren komt van de frustratie rijdt de oude man met rieten hoed doodgemoedereerd zijn houten kar langs de verkeers opstopping. De kar heeft twee houten wielen, en de man zit op een vooroorlogse fiets onder een paraplu met uitschuifmogelijkheid.  Op de kar zijn aarden potten hoog opgestapeld. Of er zit een klein kind dat zijn huiswerk maakt. Niks moeilijk doen over veiligheid. Dat geldt ook voor de elektrische scooters waarop man een kleuter tussen zijn benen heeft en de vrouw achterop haar nagels vijlt. Ondertussen scheuren ze zigzaggend tussen de auto's door.Vredig tafereeltje. Hier en daar is een enorme berg opgehoopt vuilnis, zacht wapperende plastic zakken en een weeë stank. Iedereen heeft een mobiele telefoon. Meisje, uitgestreken gezicht met hoge hakkenlaarsjes vol kettingen tikt nummers in terwijl ze toch op de gaten in de weg moet letten op de schurftige scharrelende hondjes!!!
> Gezien vanuit een taxi: een vrouw is aangereden, ligt gewond midden op straat tussen de auto's te telefoneren om hulp.

De eerste indruk

Op de luchthaven besnuffelt een hond alle koffers.

Het is wel rustig dat je de mensen niet kan verstaan en omgekeerd, je gebruikt je zintuigen beter als de taal wegvalt.  De route naar Shanghai- centrum is door een bos van hoge flatgebouwen. De bovenkant van elke flat eindigt anders (uitdaging voor de architect), zo kan  de "chi" er vrijelijk doorheen waaien. Daarom zit er af en toe een gat in de beëindiging van een gebouw. "Feng shue", de leer over inrichting van ruimte wordt overal toegepast.

De promenade langs de rivier die Shanghai doorklieft geeft 'savonds  prachtig zicht op de torenhoge veelkleurige gebouwen. Vijfentwintig jaar geleden stonden hier slechts wat hutjes en nu is het een knipperende kinderdroom waar drommen mensen naar kijken.Het leven is kariger geworden in de afgelopen twee jaar en de luchtvervuiling is zichtbaar door de grauwe hemel of is mijn herinnering vervuild?