De prijs

We hebben gevochten als leeuwen om ons werk op de show van de International Ceramic Art fair 2013 te krijgen. Beeldje in Nederland in de koffer, en eenmaal in China naar een enorme hal gebracht.

Lunchen met de directeur

Ik ben helemaal van slag. En een beetje somber. De kloof tussen oost en west valt niet te dichten. Om half twaalf ga ik naar het restaurant, lunchen met de directeur

35 borden verder

Ik heb zeker 35 borden beschilderd. Wat gebeurt er met iemand na 35 borden? Je wordt er een beetje raar van.
Ik heb eventjes pauze nodig.

Kunst in de stad

Op bijna elke rotonde in de stad staat een enorm keramisch beeld, een rode vlam, een oven of een toorts, alles dik onder het stof. Het zijn thema's die Jingdezhen tot welvaart hebben gebracht
De parken ziet er mooi aangelegd uit. Er is aandacht besteed aan de tuinen, perkjes en het wordt geveegd en schoongehouden. Hoewel... in de bosjes liggen overal plastic flessen en troep. Eens in de zoveel jaar zal er iets aan het onkruid  gedaan worden, of toch niet. Tien jaar geleden is er een plan bedacht voor de openbare ruimte en dat is zichtbaar.

Achter de autowegen  zijn parken waar brede paden meanderen van gebouw naar gebouw. Er zijn ontmoetingsplekjes zonder banken. Banken zijn nergens. Er is een waterpartij omringd door speelse stenen en moderne kunst. Ik kijk er met genoegen naar. Het oogt van dichtbij nogal aftands, want de natuurstenen bekleding laat los en het aanhangend mos zorgt voor een groene zweem. Er groeit een plant uit. Het is gedateerd, van zeker tien jaar geleden. Ik zie een kubus balanceren op een punt.

Om de hoek staat iets groots dat over de zee in boekvorm gaat. (blauwe golfjes, keramische tegels, schuin met een gat) Hier staan mooie natuurstenen halve bollen en daar een werkstuk van gedreven staalplaat (gepelde sinaasappel, gestileerd) waarvan de sokkel op instorten staat. Verdraaid, ik zie drie levensgrote bronzen herten staan! Het boegbeeld van de Universiteits-campus lijkt weggehaald uit Duitsland 1940 en gaat over Lebensraum; een zwevende vrouw (arisch gezicht) met een boek en een fakkel.  Dát is pas stichtelijke kunst.

De collega's

In Jingdezhen komen en gaan kunstenaars van allerlei nationaliteiten. Twee Japanners, drie Indiase vrouwen en een vrouw uit Pakistan. De laatste heeft, tien jaar geleden, haar gezin voor haar ogen vermoord zien worden. Dan heb je wel wat uit te drukken in klei. Ze is een gezellige bierdrinkende lachebek. Er zijn Australiërs, Canadezen en Nieuw Zeelanders. Er is Agnes Fries, een jonge Zweedse ontwerpster, die hier haar mokken en vazen produceert. Ze vertelt: "Ik geef heel precìes een opdracht aan mijn assistent en toch is alles fout uitgevoerd! Ik zeg:"Jullie zijn het Middenrijk, je weet toch wel wat het midden is!" Nu moet de hele ovenlading over ." Carola Zee (NL) woont de helft van het jaar hier om haar collectie voor dure beurzen in Parijs, New York en Beijing te produceren. Ze ziet er moe uit. Paul Mathieu (Ca.), daarentegen, is hier om wat met porselein te spelen.

Elke vrijdag geeft iemand een lezing over eigen werk. Zo was de oudere Japanse professor Makoto Komatsu dik anderhalf uur aan het woord. In de zeventiger jaren maakte hij al de porseleinen Papieren Zak. Daarna passeerden er deurknoppen, in elkaar geknoopte vazen en veel asbakken. Zijn lezing omspant vijfenveertig jaar werk. Zijn leerling (22) toont een compact oeuvre: mooie geometrische wandobjecten. Zijn werk lijkt van karton te zijn maar het is van klei.

In de studio staan Inge en Wil. Inge zwoegt op een lading zilverkleurige schalen, ze lijken op anemonen uit de diepzee. Wil heeft een laboratorium ingericht. Door te testen krijgt ze de wonderlijkste kleuren in glazuur. De lap stof over haar uitvindingen voorkomt niet dat iedereen er mee op de loop gaat.
Bitter gelag.

Het verkeer

Gisterenavond achterop een taxiscooter gezeten. Dat gaat zo: je gooit jezelf achterop de bagagedrager, pakt de man stevig beet bij zijn jasje en hop, daar ga je. Geen helm, ben je dol. Hijzelf heeft ook maar een petje op van niks. We scheuren door het verkeer, rakelings langs de bus, we haken bijna aan de spiegel van een andere taxi. Aangekomen bij het restaurant aan de rand van de stad betaal ik vijftig cent. Terug wordt lastig, geen taxi of bus. Lopen dan maar.
Het verkeer rijdt langzaam in deze stad. Alles door mekaar, niemand kijkt op of om en aan de stoplichten wordt totaal geen aandacht geschonken. Oude opa's met een kind aan de hand steken stoïcijns door het rijdende verkeer heen de snelweg over. Een moeder met baby wil naar de andere kant van de weg nét als het licht op rood springt. Vrachtwagens stoppen niet voor haar, ze rijden om haar heen. Tegen de verkeersrichting in, aan de andere kant van de weg, rijden motorkarretjes. Doodnormaal. Fietsen en scooters, 's avonds zonder licht, doen dat ook. Gewoon, aan de foute kant van de rijbaan! In het stikkedonker schuin de straat oversteken, met je kleuter aan de hand die de andere kant uit wil. Blinden, kreupelen met een stok, zelfs rolstoelers worden de weg op geduwd nèt als het licht op rood springt. Het gebeurt hier allemaal.

Bij daglicht zie je de andere dag wat het allemaal vermag. De railing hangt schuin uit zn voegen want de bus hield geen koers. Misschien stak de grootmoeder van de chauffeur over?

The best teetsjuh of the world

Vanochtend, elf uur, fiets ik  door de stad. Ik hoor mijn naam en zie een jongen staan uit mijn klas, Brock (zijn westerse naam). "Saskia, Saskia!" Ineens blijkt ie beter Engels te spreken dan hij deed voorkomen. "My English very pooh, you are duh best teetsjuh of duh wuld." Of ik mee wil komen. We schieten een achteraf straatje in, een poort door. Brock draagt mijn tas. Het wordt allengs viezer. Na twintig trappen, op de achtste verdieping, is een kamertje vol met schilderende kinderen, op onmogelijk kleine krukjes. Dit is zijn klas. Hij geeft 's avonds les aan deze zeventienjarigen in ruil voor inwoning. Zelf is hij negentien. Ik zie dat elke student een foto voor zich heeft liggen. Ze kopiëren de foto! Aan de wand hangen landschapjes, portretten en cartoontekeningen.  Alles is zò uit het boek " Hoe leer ik tekenen"gehaald.
Natuurlijk had ik de tekeningen moeten wegrukken en schreeuwen dat ze elkaar moesten tekenen en dát moeten ontwikkelen, in plaats van dat stomme gekopieer! Dat er nog een lange weg te gaan is om ook - teetsjuh ov duh wuld - te worden. Dat je dat met kopiëren nooit van ze levensdagen bereikt !

In een achterkamertje schenkt Brock een ranja glas  met gin, tequila, en Bacardi voor me in. Ik weet me niet meer te herinneren hoe lang het is geleden dat ik zo'n cocktail dronk om elf uur 's morgens. Ik betoon me niet kinderachtig, en drink het op. Brock brengt me naar beneden, draagt weer mijn tas en ik rijd weg op de fiets.
Pas na een half uur later heb ik door dat het de foute richting is.

 

 

Het werk

Verleden maand had ik niet veel tijd. 's Ochtends vroeg werkte ik aan een eigen tafel in een creatief centrum. De ideeën spátten uit mijn hoofd. De rest van de dag gaf ik les. 's Avonds hing ik een beetje op straat bij een eettent.
In dat centrum kwamen groepen mensen die aangespoord moesten worden met Chinese André Hazes muziek. De muziek ging aan en het slaan en stompen op de klei begon, opgezweept door de leraar. In hun pauze  stond iedereen, druk fotograferend, om me heen. Mijn bewerkte borden werden hoog en laag bewonderd. Ik deed net of ik niks verstond.

Het is één grote speeltuin met de klei. Ik kras en kwast, knip stukjes papier  en kwast er met klei over heen zodat het negatief achterblijft.  Steeds is het spannend hoe het werk uit de oven komt. Soms gaat het fout. Dan barst het bord of zit er een slag in. Of er zijn vreemde putten en vlekken. Hoe dat komt weet niemand. Maar ik speel,  dus ik doe een tweede gang naar de oven met een ander glazuur.
Het brengen naar- en halen uit de ovens neemt veel tijd. Een paar trappen met ongelijke treden op en af, straat over, uitkijken voor geluidloze elektrische bromfietsen en auto's en dan bij de ovenplek kijken hoe het werk er uit is gekomen. Heeft het werkstuk dat ernaast staat op mijn werk gelekt? Net niet, zeg, mazzel.  Is de kleur goed? Nee, te licht! Bah, mislukt. De tekening is goed doorgekomen, dat wel. Hee, ik had nog meer in de oven, dat is nergens te vinden. Dus dat is dan  weg.

Dit is het tweede deel van mijn verblijf. Er is geen tijd meer om grote nieuwe dingen te maken. Die moeten drogen en verwerkt en dat lukt niet meer.
Beperking is goed dus ik richt me dit jaar op vazen en borden.
De planning is haarscherp.
Ik ga het allemaal nèt halen.

Spinoza!

Het kon niet uitblijven, ik moest het doen tegen alle goede raad in: ik heb spinozabeeldjes gemaakt. Sorry sorry sorry, ik kon niet anders. Hier zijn ze, ik buig het moede hoofd, ik heb het gewoon gedaan.
Er is een zittend Spinoza beeldje, als ontwerp voor het grote beeld van drie meter vijftig, waarvoor de opdracht nog komen moet. Ik maak het in een oplage maar elk beeldje is toch weer anders. Sommigen zijn juist niet geglazuurd, beschilderd of kaal gelaten. Sommigen zijn blauw, of juist groenig. En dan heb ik, jawel, de Hang Spinoza. Ik zit in het land van de Hang Chinezen dus je kan er op wachten dat er ook een Hang Spinoza komt en hier is tie dan. Een punaise in de wand om hem op te hangen is voldoende. Ik maak er een heleboel.
Ik heb ook een paar Spinoza-borden klaar. Na vier jaar tekeningen voor het boek te hebben gemaakt, staan die tekeningen nu op porseleinen borden. Dat is een uitdaging, want het is steeds weer een verrassing hoe het Delft-blauw uitpakt in de oven.

Het uiteindelijke doel is dat ze bij de presentatie van een beeldboek over Spinoza gepresenteerd worden. Dat zal in 2014 februari zijn in het
Joods Historisch Museum in Amsterdam. Het boek heb ik samen met schrijver Erik Bindervoet gemaakt.

Ik wil ook een Spinoza-servies maken met lepels en vorken, koffiekopjes en soepkommen met Spinoza, borrelnotenbakjes, theepotten, bloembakken, cake-vormpjes  maar dat mag allemaal niet van de uitgeverij 'Wereldbibliotheek'.
"We zijn geen brodenverkopers, Saskia" en dat is waar.
Dus laat ik het hierbij.
Wel jammer.